لاپاراسکوپی آندومتریوز
آندومتریوزعبارت است از وجود بافت داخل رحم در خارج از رحم . در این بیماری به علت کاشته شدن این بافت در خارج رحم، خون ریزی های کوچک ایجاد شده و سبب ایجاد درد و چسبندگی می شود. ممکن است این چسبندگی منجر به نازایی شود. شیوع آن در اجتماع 7-10 % است.
علت آندومتریوز چیست؟
تئوری های مختلفی در مورد ایجاد آندومتریوز مطرح شده است که هیچکدام پاسخگوی کامل ایجاد آن نمی باشند. یکی از علل ایجاد کننده آن عوامل ژنتیک هستند. درصورت ابتلای مادر یا خواهر به این بیماری، شانس ابتلا 10-7 برابر می شود. یک سری جهش های ژنی هم از عوامل ایجاد کننده بیماری هستند. ممکن است عوامل ایمنی و التهابی نیز درایجاد آن نقش داشته باشند.
عوامل محیطی، آلوده کننده های محیطی و برخی سموم و آفت کش ها نیز ازعلل به وجود آورنده آندومتریوزهستند.
شیوع بیماری چقدر است؟
این بیماری عمدتا در سنین باروری 45-15 سال رخ می دهد.20-90 درصد زمان مبتلا به درد لگن و ناباروری مبتلا به آندومتریوز هستند. حتی بیماری در نوجوانان و زنان یائسه هم گزارش شده است. روش تشخیص حتمی آن فقط لاپاراسکوپی است.
علائم بیماری چگونه بروز می کنند؟
مهمترین علائم آن قاعدگی های دردناک، مقاربت دردناک، 
درد مزمن لگن، کم باروری، ناباروری، لکه بینی پیش از آغاز قاعدگی،
کیست پایدارتخمدان، علائم گوارشی مانند اسهال در زمان قاعدگی، دفع مدفوع دردناک در قاعدگی، مدفوع خونی در قاعدگی و حتی انسداد روده و دردهای مبهم لگنی می باشند.
بسیاری از افرادی که به علت دردهای مبهم به پزشکان متخصص در رشته های مختلف مراجعه می کنند از این بیماری رنج می برند.
به علت گوناگونی علائم، تشخیص این بیماری از زمان ایجاد تا زمان تشخیص، 10-8 سال طول می کشد. درد دوران قاعدگی در این افراد به حدی است که می تواند عملکرد روزانه آنها را مختل کند. در موارد پیشرفته تر این دردها در دوران غیر از قاعدگی هم رخ داده و بیمار مجبور به استفاده از مسکن ها و حتی مخدرها می شود. انتشار این درد متغییر است و ممکن است یک یا دو طرفه باشد.
این بیماری به علت تشکیل کیست تخمدان و دخالت در کارکرد نرمال تخمدان،احتمال انسداد لوله های رحمی، چسبندگی و عدم مناسب بودن محیط رحم برای جایگرینی جنین، سبب کم باروری یا ناباروری می شوند. حتی در موارد منجر به بارداری ، شانس سقط و حاملگی موفق کاهش می یابد.
انتشار بیماری به دستگاه ادراری می تواند سبب ادرار دردناک، ادرار خونی و درد موقع دفع ادرار شوند.
به ندرت آندومتریوز در قسمت های خارج از لگن مثل قفسه سینه، مغز و اندامها رخ می دهد و سبب خون ریزی در این مناطق به صورت دوره ای می شود.
در معاینات بالینی این بیماری چگونه تشخیص داده می شود؟
در برخی از بیماران معاینه بالینی طبیعی است. در برخی دیگر بزرگی تخمدان به صورت یک یا دو طرفه، درد رحم و کف لگن و ناحیه مقعد هنگام معاینه مشهود هستند.
تصویر برداری چه کمکی در تشخیص بیماری می کند؟
هیچ گونه تست آزمایشگاهی وتصویربرداری برای تشخیص قطعی این بیماری وجود ندارد. سونوگرافی ممکن است کیست های تخمدان پایدار را نشان دهند. ممکن است سونوگرافی طبیعی باشد.
امروزه انجام سونوگرافی واژینال و رکتال به تشخیص کمک می کنند. اگر چه از CT-Scan و MRI نمی توان در تشخیص اولیه کمک گرفت ولی پس از تشخیص، ممکن است در صورت دقت و مهارت رادیولوژیست تفسیر کننده، نقشی در تشخیص شدت بیماری داشته باشد.
امروزه برخی آزمایشات خونی مثل CA.125و CA.9-19 و AMH در تشخیص و پیگیری درمان این افراد کمک کننده هستند ولی حتی در بیماری بسیار شدید ممکن است یافته های آزمایشگاهی و سونوگرافی نرمال باشند.
شدت بیماری چگونه تقسیم بندی می شود؟
بیماری ازنظر شدت به 4 نوع خفیف، متوسط ، شدید و خیلی شدید تقسیم می شود. تشخیص انواع خفیف و متوسط دشواراست چون اغلب نشانه واضحی ندارند و ممکن است 12-8 سال طول بکشد تا به مرحله شدید و خیلی شدید رسیده و شدت علائم و مشکلات بیمار سبب تشخیص آن شود.
طرز تشخیص قطعی بیماری چیست؟
طرز تشخیص آن فقط و فقط لاپاراسکوپی است. لاپاراسکوپی یا جراحی درون بین، دیدن احشاء داخل شکم بوسیله دوربینی با بزرگ نمایی 20-15 برابر است. این دوربین از ناف وارد حفره شکم شده و بوسیله سوراخ های فرعی ابزار و اهرم های فرعی وارد شکم شده و ضمن اتساع حفره شکم با گاز دی اکسید کربن، اعمال جراحی انجام می شوند. با این تکنیک پیشرفته علاوه بر تشخیص بیماری و مشاهده نقاط خون ریزی دهنده، چسبندگی، کیست ها و ضایعات عمقی، می توان در همان مرحله، ضایعات را در برداشت و بیمار را از درد و رنج آسوده ساخت.
مزایای لاپاراسکوپی نسبت به اعمال جراحی باز چیست؟
در اعمال جراحی باز، برشی به صورت عرض یا طولی روی شکم داده شده و عضلات در طول مسیر بریده شده و دست جراح وارد حفره شکم می شود. این کار ممکن است سبب عفونت پس از عمل، درد و چسبندگی و بهبود دیرتر بیمار شوند.
در جراحی لاپاراسکوپی مزایای فراوانی وجود دارند که عبارتند از:
1- دوران نقاهت بسیار کوتاه و بازگشت به کار و زندگی روزه در حداقل زمان ممکن
2- درد بسیار اندک پس از عمل جراحی
3- نداشتن برش روی شکم زیبا بودن ظاهر شکم
4- دید بهتر جراح و امکان انجام جراحی دقیق تر
5- عدم ایجاد چسبندگی
6- عدم ایجاد فتق
7- عدم ایجاد عفونت
با توجه به کلیه مزایای فوق امروزه سعی می شود حتی القدور از این روش برای جراحی شکم و لگن استفاده شود. گرچه این روش بسیار توصیه می شود ولی به مهارت، تکنیک وابزارجراحی فوق پیشرفته ای نیازدارد.انجام این کار باید فقط توسط افراد متبحرانجام شود.
ولی در درصد کمی از بیمارانی که قبلاً چندین عمل جراحی متعدد روی شکم و لگن آنها انجام شده است، لاپاراسکوپی مقدور نمی باشد.
درمان بیماری چگونه است؟
درمان اصلی بیماری درمان جراحی لاپاراسکوپی است. در این جراحی ضایعات برداشته شده، چسبندگی ها آزاد شده، کیست تخمدان برداشته شده وآناتومی لگن به وضعیت عادی برمی گردد. همین عادی شدن مکان قرار گیری اعضای لگن سبب از بین رفتن درد و بهبود باروری می شود.
در مراحل پیشرفته بیماری ممکن است مجبور شویم رحم یا تخمدان یا قسمتی از روده را حین جراحی خارج کنیم. تصمیم گیری حین جراحی بر اساس سن و باروری بیمار انجام می شود. در دختر جوان مجردی که بعدها قصد بارداری دارد، اعمال جراحی با حفظ رحم و تخمدان انجام می شوند.در فردی که به تعداد کافی فرزند دارد و شدت بیماری بسیار شدید است، در آوردن رحم و تخمدانها کاری منطقی است.
آیا درمان دارویی در این بیماری نقشی دارد؟
درمان های دارویی بسیار زیادی مانند پروژسترون، دانازول، آمپول های دکاپپتیل ومهار کننده های هورمونی مختلف پیشنهاد شده اند. چون اساس درمان برداشتن بافت مبتلاست، لذا درمان دارویی نقشی در درمان کامل بیماری ندارد. می توان پس از عمل جراحی برای جلوگیری از عود بیماری از مصرف دوره ای قرص های جلوگیری از بارداری استفاده کرد.
بیماران برای تسکین درد خود گاهاً از داروهای ضد درد و ضد التهاب مانند ناپروکسن، مفنامیک اسید و بروفن استفاده می کنند. درد شدید فقط با استفاده مواد مخدر کاهش می یابد.
عود بیماری چگونه است؟
این بیماری تمایل به عود دارد. حتی پس از انجام کامل ترین عمل جراحی و پاکسازی ضایعات، احتمالاً این بیماری در طی سالهای بعد عود خواهد کرد زیرا علت ایجاد کننده ی آنها، عوامل ژنتیک و عوامل محیطی هستند که جدا سازی آنها از بیماران غیر ممکن است. برخی از بیماران به اشتباه تصور می کنند انجام عمل جراحی لاپاراسکوپی بی فایده است چون بیماری عود می کند ولی باید خاطر نشان کرد در صورت کوتاهی و عدم جراحی به موقع، شدت بیماری پیشرفت کرده و عوارض آن افزایش می یابند. لذا جراحی پس ازتشخیص بیماری ضروری است و از شدت عود کاسته و در صورت عود نیاز بیمار سالها پس از جراحی بدون علامت خواهد بود.
لاپاراسکوپی چیست؟
لاپاراسکوپی تکنیکی است که در آن با استفاده از یک دوربین با بزرگ نمایی 20-10 برابر از یک سوراخ 10-5 میلی متری وارد حفره ی شکم شده و تمام احشاء و قسمت های داخل آن قابل بررسی می شوند. تصویر ایجاد شده توسط این دوربین، روی مانیتوری که در مقابل دید جراح قرار دارد نمایش داده می شود. سپس با استفاده از ابزار اهرم مانند دیگری که از سوراخهای 5-3 میلی متری وارد شکم می شوند، عمل جراحی انجام می شود.
مزایای لاپاراسکوپی چیست؟
1- بهبود سریعتر
2- درد کمتر پس از جراحی
3- بازگشت به کار و فعالیت در مدت کوتاه تر
4- دید بهتر جراح هنگام جراحی
5- عدم ایجاد چسبندگی
6- عدم ایجاد عفونت
7- نداشتن برش جراحی روی شکم از نظر زیبایی
8- عدم ایجاد فتق پس از عمل جراحی
امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی، انجام همه ی اعمال جراحی شکمی با لاپاراسکوپی مقدور است.
آندومتریوز چیست؟
آندومتریوزعبارت است از وجود بافت داخل رحم در خارج از رحم . در این بیماری به علت کاشته شدن این بافت در خارج رحم، خون ریزی های کوچک ایجاد شده و سبب ایجاد درد و چسبندگی می شود. ممکن است این چسبندگی منجر به نازایی شود. شیوع آن در اجتماع 7-10 % است.
علت آندومتریوز چیست؟
تئوری های مختلفی در مورد ایجاد آندومتریوز مطرح شده است که هیچکدام پاسخگوی کامل ایجاد آن نمی باشند. یکی از علل ایجاد کننده آن عوامل ژنتیک هستند. درصورت ابتلای مادر یا خواهر به این بیماری، شانس ابتلا 10-7 برابر می شود. یک سری جهش های ژنی هم از عوامل ایجاد کننده بیماری هستند. ممکن است عوامل ایمنی و التهابی نیز درایجاد آن نقش داشته باشند.
عوامل محیطی، آلوده کننده های محیطی و برخی سموم و آفت کش ها نیز ازعلل به وجود آورنده آندومتریوزهستند.
شیوع بیماری چقدر است؟
این بیماری عمدتا در سنین باروری 45-15 سال رخ می دهد.20-90 درصد زمان مبتلا به درد لگن و ناباروری مبتلا به آندومتریوز هستند. حتی بیماری در نوجوانان و زنان یائسه هم گزارش شده است. روش تشخیص حتمی آن فقط لاپاراسکوپی است.
علائم بیماری چگونه بروز می کنند؟
مهمترین علائم آن قاعدگی های دردناک، مقاربت دردناک، درد مزمن لگن،
کم باروری، ناباروری، لکه بینی پیش از آغاز قاعدگی، کیست پایدارتخمدان، 
علائم گوارشی مانند اسهال در زمان قاعدگی، دفع مدفوع دردناک در قاعدگی،
مدفوع خونی در قاعدگی و حتی انسداد روده و دردهای مبهم لگنی می باشند.
بسیاری از افرادی که به علت دردهای مبهم به پزشکان متخصص در رشته های مختلف مراجعه می کنند از این بیماری رنج می برند.
به علت گوناگونی علائم، تشخیص این بیماری از زمان ایجاد تا زمان تشخیص، 10-8 سال طول می کشد. درد دوران قاعدگی در این افراد به حدی است که می تواند عملکرد روزانه آنها را مختل کند. در موارد پیشرفته تر این دردها در دوران غیر از قاعدگی هم رخ داده و بیمار مجبور به استفاده از مسکن ها و حتی مخدرها می شود. انتشار این درد متغییر است و ممکن است یک یا دو طرفه باشد.
این بیماری به علت تشکیل کیست تخمدان و دخالت در کارکرد نرمال تخمدان،احتمال انسداد لوله های رحمی، چسبندگی و عدم مناسب بودن محیط رحم برای جایگرینی جنین، سبب کم باروری یا ناباروری می شوند. حتی در موارد منجر به بارداری ، شانس سقط و حاملگی موفق کاهش می یابد.
انتشار بیماری به دستگاه ادراری می تواند سبب ادرار دردناک، ادرار خونی و درد موقع دفع ادرار شوند.
به ندرت آندومتریوز در قسمت های خارج از لگن مثل قفسه سینه، مغز و اندامها رخ می دهد و سبب خون ریزی در این مناطق به صورت دوره ای می شود.
در معاینات بالینی این بیماری چگونه تشخیص داده می شود؟
در برخی از بیماران معاینه بالینی طبیعی است. در برخی دیگر بزرگی تخمدان به صورت یک یا دو طرفه، درد رحم و کف لگن و ناحیه مقعد هنگام معاینه مشهود هستند.
تصویر برداری چه کمکی در تشخیص بیماری می کند؟
هیچ گونه تست آزمایشگاهی وتصویربرداری برای تشخیص قطعی این بیماری وجود ندارد. سونوگرافی ممکن است کیست های تخمدان پایدار را نشان دهند. ممکن است سونوگرافی طبیعی باشد.
امروزه انجام سونوگرافی واژینال و رکتال به تشخیص کمک می کنند. اگر چه از CT-Scan و MRI نمی توان در تشخیص اولیه کمک گرفت ولی پس از تشخیص، ممکن است در صورت دقت و مهارت رادیولوژیست تفسیر کننده، نقشی در تشخیص شدت بیماری داشته باشد.
امروزه برخی آزمایشات خونی مثل CA.125و CA.9-19 و AMH در تشخیص و پیگیری درمان این افراد کمک کننده هستند ولی حتی در بیماری بسیار شدید ممکن است یافته های آزمایشگاهی و سونوگرافی نرمال باشند.
شدت بیماری چگونه تقسیم بندی می شود؟
بیماری ازنظر شدت به 4 نوع خفیف، متوسط ، شدید و خیلی شدید تقسیم می شود. تشخیص انواع خفیف و متوسط دشواراست چون اغلب نشانه واضحی ندارند و ممکن است 12-8 سال طول بکشد تا به مرحله شدید و خیلی شدید رسیده و شدت علائم و مشکلات بیمار سبب تشخیص آن شود.
طرز تشخیص قطعی بیماری چیست؟
طرز تشخیص آن فقط و فقط لاپاراسکوپی است. لاپاراسکوپی یا جراحی درون بین، دیدن احشاء داخل شکم بوسیله دوربینی با بزرگ نمایی 20-15 برابر است. این دوربین از ناف وارد حفره شکم شده و بوسیله سوراخ های فرعی ابزار و اهرم های فرعی وارد شکم شده و ضمن اتساع حفره شکم با گاز دی اکسید کربن، اعمال جراحی انجام می شوند. با این تکنیک پیشرفته علاوه بر تشخیص بیماری و مشاهده نقاط خون ریزی دهنده، چسبندگی، کیست ها و ضایعات عمقی، می توان در همان مرحله، ضایعات را در برداشت و بیمار را از درد و رنج آسوده ساخت.
مزایای لاپاراسکوپی نسبت به اعمال جراحی باز چیست؟
در اعمال جراحی باز، برشی به صورت عرض یا طولی روی شکم داده شده و عضلات در طول مسیر بریده شده و دست جراح وارد حفره شکم می شود. این کار ممکن است سبب عفونت پس از عمل، درد و چسبندگی و بهبود دیرتر بیمار شوند.
در جراحی لاپاراسکوپی مزایای فراوانی وجود دارند که عبارتند از:
- دوران نقاهت بسیار کوتاه و بازگشت به کار وزندگی روزه در حداقل زمان ممکن
- درد بسیار اندک پس از عمل جراحی
- نداشتن برش روی شکم زیبا بودن ظاهر شکم
- دید بهتر جراح و امکان انجام جراحی دقیق تر
- عدم ایجاد چسبندگی
- عدم ایجاد فتق
- عدم ایجاد عفونت
با توجه به کلیه مزایای فوق امروزه سعی می شود حتی القدور از این روش برای جراحی شکم و لگن استفاده شود. گرچه این روش بسیار توصیه می شود ولی به مهارت، تکنیک و ابزار جراحی فوق پیشرفته ای نیاز دارد. انجام این کار باید فقط توسط افراد متبحر انجام شود.
ولی در درصد کمی از بیمارانی که قبلاً چندین عمل جراحی متعدد روی شکم و لگن آنها انجام شده است، لاپاراسکوپی مقدور نمی باشد.
درمان بیماری چگونه است؟
درمان اصلی بیماری درمان جراحی لاپاراسکوپی است. در این جراحی ضایعات برداشته شده، چسبندگی ها آزاد شده، کیست تخمدان برداشته شده وآناتومی لگن به وضعیت عادی برمی گردد. همین عادی شدن مکان قرار گیری اعضای لگن سبب از بین رفتن درد و بهبود باروری می شود.
در مراحل پیشرفته بیماری ممکن است مجبور شویم رحم یا تخمدان یا قسمتی از روده را حین جراحی خارج کنیم. تصمیم گیری حین جراحی بر اساس سن و باروری بیمارانجام می شود. در دختر جوان مجردی که بعدها قصد بارداری دارد، اعمال جراحی با حفظ رحم و تخمدان انجام می شوند.در فردی که به تعداد کافی فرزند دارد و شدت بیماری بسیار شدید است، در آوردن رحم و تخمدانها کاری منطقی است.
آیا درمان دارویی در این بیماری نقشی دارد؟
درمان های دارویی بسیار زیادی مانند پروژسترون، دانازول، آمپول های دکاپپتیل ومهار کننده های هورمونی مختلف پیشنهاد شده اند. چون اساس درمان برداشتن بافت مبتلاست، لذا درمان دارویی نقشی در درمان کامل بیماری ندارد.
می توان پس از عمل جراحی برای جلوگیری از عود بیماری از مصرف دوره ای قرص های جلوگیری از بارداری استفاده کرد.
بیماران برای تسکین درد خود گاهاً از داروهای ضد درد و ضد التهاب مانند ناپروکسن، مفنامیک اسید و بروفن استفاده می کنند. درد شدید فقط با استفاده مواد مخدر کاهش می یابد.
عود بیماری چگونه است؟
این بیماری تمایل به عود دارد. حتی پس از انجام کامل ترین عمل جراحی و پاکسازی ضایعات، احتمالاً این بیماری در طی سالهای بعد عود خواهد کرد زیرا علت ایجاد کننده ی آنها، عوامل ژنتیک و عوامل محیطی هستند که جدا سازی آنها از بیماران غیر ممکن است.
برخی از بیماران به اشتباه تصور می کنند انجام عمل جراحی لاپاراسکوپی بی فایده است چون بیماری عود می کند ولی باید خاطر نشان کرد در صورت کوتاهی و عدم جراحی به موقع، شدت بیماری پیشرفت کرده و عوارض آن افزایش می یابند. لذا جراحی پس از تشخیص بیماری ضروری است و از شدت عود کاسته و در صورت عود نیاز بیمار سالها پس از جراحی بدون علامت خواهد بود.
لاپاراسکوپی چیست؟
لاپاراسکوپی تکنیکی است که در آن با استفاده از یک دوربین با بزرگ نمایی 20-10 برابر از یک سوراخ 10-5 میلی متری وارد حفره ی شکم شده و تمام احشاء و قسمت های داخل آن قابل بررسی می شوند. تصویر ایجاد شده توسط این دوربین، روی مانیتوری که در مقابل دید جراح قرار دارد نمایش داده می شود. سپس با استفاده از ابزار اهرم مانند دیگری که از سوراخهای 5-3 میلی متری وارد شکم می شوند، عمل جراحی انجام می شود.
مزایای لاپاراسکوپی چیست؟
1- بهبود سریعتر
2- درد کمتر پس از جراحی
3- بازگشت به کار و فعالیت در مدت کوتاه تر
4- دید بهتر جراح هنگام جراحی
5- عدم ایجاد چسبندگی
6- عدم ایجاد عفونت
7- نداشتن برش جراحی روی شکم از نظر زیبایی
8- عدم ایجاد فتق پس از عمل جراحی
امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی، انجام همه ی اعمال جراحی شکمی با لاپاراسکوپی مقدور است.
دكتر الهام اكبري در گفتگوي اختصاصي با خبرنگار خبرگزاري صدا و سيما : خطر نارس شدن کودک برای زنان باردار تهرانی/ لباس هایی که مانع تاثیر پارازیت بر بدن یک زن باردار می شوند
زندگی های ماشینی و عوامل آلاینده محیطی، محیط زیست و آلودگی هوا، این ها مهمترین تهدیدها برای زنان در دوران بارداری محسوب می شوند. این تهدیدها به گونه ای است که حتی در سنین مختلف مثل سن بلوغ هم می تواند اثرات سو خودش را بر سلامت زنان و در زایمان بگذارد و متاسفانه مشکلاتی را برای خانم ها بوجود بیاورد.
در این ویدیو آگاهی مفصلی را در این ارتباط و علت تولد نوزادهای نارس و پیشگیری از این اتفاق به شما خواهیم داد.
معرفي دكتر الهام اكبري به عنوان اولين جراح زنان ايران در تاجيكستان
نماینده جمعیت هلال احمر ایران در تاجیکستان با اشاره به اعزام نخستین گروه از متخصصان جراح جمعیت هلال احمر به تاجیکستان، گفت: 11 مورد عمل جراحی لاپاراسکوپی اعم از تشخیصی و درمانی طی مدت سه روز انجام شد.
به گزارش اداره‌کل روابط عمومی و ارتباطات مردمی جمعیت هلال احمر، دکتر منصوری، نماینده هلال احمر ایران در تاجیکستان در خصوص اعزام نخستین تیم پزشکان جراح و متخصص داوطلب هلال احمر، اظهارداشت: نخستین تیم پزشکان متخصص و جراح داوطلب هلال احمر ایران به سرپرستی دکتر الهام اکبری، متخصص زنان و زایمان و لاپاراسکوپی جهت انجام اعمال جراحی به مدت سه روز در تاجیکستان حضور داشتند.
وی ادامه داد: طی مدت سه روز، پزشکان متخصص و جراح داوطلب جمعیت هلال احمر ایران 11 مورد عمل جراحی لاپاراسکوپی اعم از تشخیصی و درمانی انجام دادند.
به گفته نماینده هلال احمر ایران در تاجیکستان، با موافقت و هماهنگی وزارت تندرستی جمهوری تاجیکستان، اعزام تیم‌های تخصصی از جمهوری اسلامی ایران در شاخه‌های مختلف جراحی از جمله چشم پزشکی، قلب، ارتوپدی، و جراحی عمومی نیز از جمله دیگر برنامه‌های جمعیت هلال احمر در تاجیکستان خواهد بود.
انسداد لوله های رحمی
لوله‌های رحمی یکی از مهمترین اعضای داخل لگن هستند و وظیفه گرفتن تخمک و انتقال آن به داخل رحم را دارند. عمل لقاح هم داخل این لوله‌ها انجام می‌گیرد، بنابراین سلامت لوله‌های رحم تاثیر زیادی در باروری زنان دارد و هر گونه اختلال در لوله‌های رحمی به هر دلیلی می‌تواند منجر به نازایی شود.
لوله‌های رحمی دو عدد است که به نام لوله‌های فالوپ هم خوانده می‌شوند. این لوله‌ها از زوایای طرفی قسمت فوقانی تنه رحم به طول 10 سانتی‌متر خارج می‌شوند و در انتها به شکل شیپوری در می‌آیند و روی تخمدان‌هاقرار می‌گیرند.
لوله رحمی چهار قسمت دارد:
وجود هر گونه مشکلی در این لوله‌ها یا بروز هر نوع اختلالی در این بخش از بدن می‌تواند می تواند باعث ایجاد چسبندگی شود.
عوامل چسبندگی
- عفونت :
عفونت به واسطه میکروب‌های مختلف می‌تواند باعث التهاب لوله‌ها شود و افرادی که مبتلا به عفونت‌های مکرر و شدید لوله‌های رحمی می‌شوند و به موقع به پزشک مراجعه نمی کنند و تحت درمان قرار نمی‌گیرند، ممکن است دچار چسبندگی و به دنبال آن نازایی شوند.
- IUD:
در کسانی که از IUD استفاده می‌کنند نیز احتمال التهاب‌های لگنی و لوله‌های رحمی بیشتر است. بنابراین میان این افراد هم بیشتر شاهد بروز چسبندگی خواهیم بود و به همین علت در خانم‌هایی که هنوز زایمان نکرده‌اند، IUD را به عنوان روش جلوگیری پیشنهاد نمی‌کنیم. البته باید به این موضوع هم توجه داشته باشیم که همه افراد هم این مشکلات را پیدا نخواهند کرد، ولی توجه به این نکته ضروری است.
- جراحی ها :
از شایع‌ترین جراحی‌ها می‌توان از آپاندیسیت نام برد. عمل جراحی آپاندیسیت به خصوص در کسانی که آپاندیسیت پاره می شود تورم و عفونت شدید در لگن ایجاد میشود، ممکن است باعث ایجاد چسبندگی شود. این چسبندگی ممکن است دو طرفه باشد یا یکطرفه، یعنی در همان سمتی که آپاندیسیت قرار گرفته است. در این صورت چسبندگی لوله‌ها می‌تواند به نازایی ختم شود.
از دیگرجراحی‌هایی که ممکن است باعث چسبندگی شود، جراحی‌هایی است که داخل لگن انجام میشود مانند جراحی کیست تخمدان، فیبروم رحمی و ...
- آندومتریوز :
از علل دیگر بروز چسبندگی که امروزه یکی از بیماری‌های شایع در سراسر دنیا میان زنان است و در ایران هم میزان شیوع آن افزایش یافته، بیماری آندومتریوز است .
در مورد اندومتریوز باید گفت در هر سیکل قاعدگی خونی است که به داخل شکم برگشت پیدا می‌کند؛ بنابراین می‌توان گفت : برگشت خون قاعدگی تقریبا برای تمام خانم‌ها اتفاق می‌افتد، اما اینکه چرا بعضی از افراد در اثر این برگشت خون دچار اندومتریوز می‌شوند و دیگران نمی‌شوند هنوز مشخص نیست.
طی این بیماری، بافت رحم در جای دیگری غیر از رحم از جمله داخل شکم جایگزین خواهد شد و با وجود اینکه اندومتریوز هیچ وقت سرطانی نمی‌شود، اما عواقب بدی برای بیمار به دنبال خواهد داشت. چون در هر جایی که داخل شکم جایگزین شود، همان‌جا می‌چسبد، عمیق و بزرگ میشود و چسبندگی‌های بسیار بدی برای بیمار ایجاد می‌کند. طوری که حتی در مورد بعضی از بیماران می‌گوییم لگن منجمد پیدا کرده و تمام لوله، تخمدان، روده‌ها و رحم چسبندگی بسیار بدی پیدا کرده است.
با بالا رفتن سن ازدواج و عدم تمایل به بارداری احتمال این بیماری افزایش می‌یابد. ابتلا به چنین بیماری‌ای می‌تواند از عوامل مهم چسبندگی و نازایی باشد.
علایم چسبندگی لوله های رحمی
چسبندگی لوله های رحمی علامت خاصی ندارد و بیماران اغلب به صورت ثانویهبه پزشک مراجعه می‌کنند؛ ثانویه با دردهای شدید یا ثانویه با نازایی و...
علایم ممکن است به طور ناگهانی ظاهر شوند یا طی چند سال به وجود آیند؛درد لگنی فزاینده هنگام عادت ماهانه، خصوصا روزهای آخر، گاهی درد لگنی ممکن است در هر زمانی رخ دهد، درد هنگام مقاربت جنسی، لکه بینی قبل از عادت ماهانه، گاهی وجود خون در ادرار یا مدفوع ، کمردرد و درد همراه با انقباضات روده‌ای
تشخیص
هیستروسالپنگوگرافی HSG
از طریق عکس رنگی که کمی هم دردناک است می توان مسیر لوله های رحم و خود رحم را دید و شکل رحم را تشخیص داد. یکی اینکه آیا این رحم دچار ناهنجاری است یا خیر؟ آیا این لوله های رحمی دچار انسداد هست یا خیر؟
در این روش با قراردادن لوله باریکی در دهانه لوله رحم و تزریق ماده رنگی و همزمان گرفتنعکس می‌توان از عبور مایع از لوله‌های رحمی و رها شدن آنها در حفره لگن که دلیل بازبودن لوله‌هاست اطلاع حاصل کرد.
هیستروسونوگرافی
این روش همانند عکس رنگی است با این تفاوت که با قراردادن لوله باریکی در دهانه لوله رحم و تزریق سرم نرمال سالین ، همزمان سونوگرافی انجام میشود می‌توان از عبور مایع از لوله‌های رحمی و رها شدن آنها در حفره لگن که دلیل بازبودن لوله‌هاست اطلاع حاصل کرد.
درمان
هیستروسکوپی
با روش هیستروسکوپی که یک روش آندوسکوپی تشخیصی داخل رحمی است، تحت شرایط بیهوشی عمومی و باوسیله تلسکوپ مانندی که از طریق دهانه رحم وارد حفره میشود، رحم از نظر وجود انواع چسبندگی‌های داخل رحمی بررسی میشود. این روش همچنین کاربرد درمانی دارد.
لاپاراسکوپی
اگر چسبندگی در اطراف لوله باشد، با عمل جراحی لاپاراسکوپی می‌توان آن را باز کرد. برخی خانم‌ها بعد از باز کردن چسبندگی‌ها باردار می‌شوند با لاپاراسکوپی حفره ی شکم دیده می شود و داخل حفر ها و لگن با بزرگنمایی چند برابر مشاهده می گردد و تشخیص داده می شود که آیا لوله رحمی مشکل دارد یا مخاط داخل لوله های رحمی دچار مشکل است.
لاپاراسکوپی تکنیکی است که در آن با استفاده از یک دوربین با بزرگ نمایی 20-10 برابر از یک سوراخ 10-5 میلی متری وارد حفره ی شکم شده و تمام احشاء و قسمت های داخل آن قابل بررسی می شوند. تصویر ایجاد شده توسط این دوربین، روی مانیتوری که در مقابل دید جراح قرار دارد نمایش داده می شود. سپس با استفاده از ابزار اهرم مانند دیگری که از سوراخهای 5-3 میلی متری وارد شکم می شوند، عمل جراحی انجام می شود.
اگر چسبندگی باشد، سعی می‌کنیم تا حد امکان آن را آزاد کنیم، اما اگر مژک‌ها داخل لوله‌ها و رحم خیلی آسیب دیده باشند، نمی‌توانیم کار زیادی انجام دهیم و باید بیمار را برای استفاده از روش‌های کمک باروری بفرستیم.
تمامی حقوق سایت محفوظ میباشد
طراحی و توسعه نونگار پردازش
