فیبروم رحمی چیست ؟
فیبروم تومور خوش‌خیم ازجنس عضلات صاف جدار رحم است، در واقع رشد بیش از اندازهٔ بافت رحم است .نامهای دیگر آن لیومیوم یا میوم است. شایع ترین تومور لگنی در نزدزنان است که تقریباً در پنجاه درصدزنان و معمولاً درسنین باروری بین ۲۵ تا ۴۰ سالگی دیده میشود .
فیبرومها براساس محل در داخل رحم نامگذاری میشوند:
۱- ساب موكوزال ( submucosal) : در زیر مخاط آندومتر قرار دارد و به داخل حفره‌ی رحم برجسته می شود.
۲- اینترامورال ( Intaramural ): كاملاً درون میومتر قرار دارد.
۳- ساب سروزال ( sabserosal ): در سمت خارجی رحم زیر پوشش سروز به طرف داخل حفره‌ی شكم رشد میكنند.
فیبرومهای ساب موكوزال وساب سروزال ممكن است پایه دار (pedunculated) باشند .
همه‌ی زنان درمعرض ابتلا به فیبروم هستند، این توده‌ها شایعترین تومورهای دستگاه ژنیتال زنان بوده و در ۲۵-۲۰ درصد زنان در سنین بارداری مشاهده میشوند. در حال حاضر فیبرومها شایعترین علت هیستركتومی در زنان در بسیاری از كشورها به شمار میروند.
عامل ایجاد رشد فیبروم هنوز مشخص نیست. رشد لیومیومها بعد از منارک ( اولین قاعدگی ) شروع شده و بعد از منوپوز ( یایسگی ) كاهش می یابد. عامل اولیه ایجاد فیبروم ناشناخته است. سرعت رشد فیبروم نیز به استروژن و پروژسترون و دیگر هورمونها وابسته است. این سرعت رشد فیبروم در میان زنان به شدت متغیر است و علت دقیق این تنوع نامشخص است.
شایعترین علایم :
- خونریزی شدید عادت ماهانه
- خونریزهای غیرطبیعی بین دو سیکل
- درد لگن و احساس فشار
- بزرگ شدن شکم
-مشکلات ادرای مانند تکرر ادرار،عدم تخلیه کامل مثانه
- درد به هنگام نزدیکی جنسی
- مشکلاتی مانند نازایی نازایی ، سقط ، زایمان زودرس
درمان فیبروم رحمی
۱- درمان دارویی
معمولاً اولین روش درمانی است كه هنگام شروع یا تشدید علایم انجام میشود . ممكن است شامل درمان با داروی ضد التهاب غیر استروییدی (NSAID) ، قرصهای ضد بارداری یا پروژسترون باشد. درمان دیگر استفاده از اگونیست هورمون آزاد كننده گنادوتروپین (GNRH) است. متأسفانه فیبروم ها معمولاً بعد از اتمام درمان اگونیستهای GNRH دوباره رشد میكنند.
داروها ممکن است باعث فروکش کردن علایم فیبروم رحمی شوند و حتی از رشد آن جلوگیری کنند یا آن را کند سازند. اما هنگامی که بیمار داروها را کنار می‌گذارد، فیبرومها اغلب بار دیگر رشد می‌کنند.
۲- هیستروسکوپی:
روشی است كه در آن با استفاده از هیستروسکوپ ( یک لوله باریک مجهز به دوربین و چراغ ) که از طریق واژن وارد و از دهانه رحم وارد رحم می شود و با مشاهده‌ی داخل حفره‌ی رحم انجام میگیرد. فیبروم های ساب موكوزال باهیستروسكوپ قابل برداشتن هستند.
از هیستروسکوپ میتوان برای برداشتن پولیپهای داخل رحم و به طور رایجتر در كورتاژهای تشخیصی و درمانی استفاده كرد.
۳- جراحی :
جراحی معمولاً به دو صورت انجام میگیرد:
- میومکتومی : برداشت بافت فیبری و گذاشتن بخش‌های سالم رحم
میومکتومی به طور شایع در خانمهایی كه جوانترند و تمایل به حفظ رحم و بارداری های بعدی دارند،انجام میشود. این روش در ۸۰ درصد از موارد در كنترل علایم موفق است با این حال احتمال عود فیبروم بین ۳۰-۱۰درصد موارد ۵-۳ سال بعد از درمان وجود دارد.
- هیسترکتومی : برداشت رحم که تنها راه اطمینان بخش برای درمان فیبروم رحمی است
هیستركتومی ضرورتاً برای تمام بیمارانی كه علایم اصلی آنها خونریزی است مؤثر و درمان قطعی است و درمان استاندارد در بیمارانی است كه درمان هورمونی آنها با شكست مواجه شده و یا زنانی كه مایل به حفظ رحم و بچه‌دار شدن نیستند.
جراحی خود به دو روش است :
۱-لاپاراتومی: 
در اعمال جراحی باز، برشی به صورت عرض یا طولی روی شکم داده شده و عضلات در طول مسیر بریده شده و دست جراح وارد حفره شکم می شود.
معایب :
- اسكار وسیع لگنی
- آنمی
- عفونت
- درد
- چسبندگی
- دوره‌ی نقاهت طولانی
- اختلالات باروری در آینده به علت چسبندگی
۲- لاپاراسکوپی :
در این روش با ایجاد چهار برش کوچک بر روی شکم و زیر ناف (برش های ۱ – ۵/۰ سانتی متری ) با دوربین ها و وسایل تخصصی و پیشرفته جراحی انجام می شود. به علت وجود دوربین با بزرگ نمایی ۲۰-۱۵ عمل جراحی با دقت بیشتری انجام می شود.
مزایا :
- دوران نقاهت بسیار کوتاه و
بازگشت به کار وزندگی روزه در حداقل زمان ممکن
- درد بسیار اندک پس از عمل جراحی
- نداشتن برش روی شکم زیبا بودن ظاهر شکم
- دید بهتر جراح و امکان انجام جراحی دقیق تر
- عدم ایجاد چسبندگی
- عدم ایجاد فتق
- عدم ایجاد عفونت
با توجه به کلیه مزایای فوق امروزه سعی می شود حتی المقدور از این روش برای جراحی شکم و لگن استفاده شود. گرچه این روش بسیار توصیه
می شود ولی به مهارت، تکنیک و ابزار جراحی فوق پیشرفته ای نیاز دارد. انجام این کار باید فقط توسط افراد متبحر انجام شود.
عوارض بعد از عمل لاپاراسکوپی
ممکن است بیمار پس از عمل احساس ناراحتی مختصری داشته‌باشد.
این موارد شامل :
- تهوع خفیف به علت استفاده از داروها یا روش جراحی
- درد شانه و گردن به علت وجود گاز داخل شکم
- درد محل عبور وسایل از جدار شکم
- دردهای شکمی مثل دردهای دوران قاعدگی
- ترشحاتی مثل خون قاعدگی برای یک یا دو روز
- برای چند روز بیمار احساس نفخ شکم دارد
بیشتر این علایم خفیف در عرض یک یا دو روز از بین میروند .
